Ιταλία: Αγώνες των διανομέων στις εταιρίες πλατφόρμες / Italia: le lotte dei fattorini delle piattaforme

Vedi qui per il testo in italiano / Διαβάστε εδώ το κείμενο στα ιταλικά

O νόμος 128, η συμφωνία του συνδικάτου UGL με την εργοδοτική ένωση Assodelivery και η αντίδραση των εργαζομένων.

Στις 2 Νοέμβρη του 2019 ψηφίστηκε ο πρώτος νόμος στην Ιταλία σχετικά με την εργασία των διανομέων στον τομέα της ταχυεστίασης [food delivery]. Υπό τον τίτλο “Προστασία της εργασίας μέσω ψηφιακών πλατφορμών”, θεσπίζονται μερικά ελάχιστα μέτρα προστασίας για τους οδηγούς ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας τους, μεταξύ άλλων μια πρώτη μορφή ασφάλισης και προσαυξήσεις για τις παραδόσεις κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας και αργιών. Εν τούτοις, το συγκεκριμένο πακέτο μέτρων είναι ισχνό και αφήνει μεγάλα περιθώρια συνδικαλιστικής διαπραγμάτευσης σχετικά με τις αμοιβές και την οργάνωση της εργασίας. Πρώτα απ’ όλα, ελλείψει μιας κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, δίνει τη δυνατότητα στις –“πιο αντιπροσωπευτικές σε εθνικό επίπεδο”– εργοδοτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις να ορίζουν τα κριτήρια των αμοιβών, μέσω της υπογραφής συγκεκριμένων εθνικών συλλογικών συμβάσεων. Σε αντίθετη περίπτωση, ελλείψει μιας τέτοιας κλαδικής συλλογικής σύμβασης, ο νόμος ορίζει ότι το ελάχιστο ωρομίσθιο πρέπει να υπολογίζεται με βάση τις ελάχιστες προβλεπόμενες αμοιβές των εθνικών συλλογικών συμβάσεων των συναφών κλάδων (Logistics και μεταφορά εμπορευμάτων), απαγορεύοντας σαφώς την πληρωμή με το κομμάτι. Αυτό σημαίνει ότι αν μια σύμβαση της Asssodelivery, της εργοδοτικής ένωσης όπου συμμετέχουν οι πλατφόρμες της ταχυεστίασης (Deliveroo, Glovo, Uber, JustEat), με κάποιο συνδικάτο τεθεί σε ισχύ, δίνεται η δυνατότητα να προσπεραστεί η απαγόρευση της αμοιβής με το κομμάτι και να οριστούν εναλλακτικές μορφές πληρωμής των εργατικών αμοιβών. Όπως θα δούμε παρακάτω, αυτό είναι που πραγματικά συνέβη. Επιπλέον, ο νόμος δεν προβλέπει τίποτα σχετικά με τις αποζημιώσεις και τις προσαυξήσεις που σχετίζονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του επαγγέλματος, όπως με τα χιλιόμετρα της βάρδιας ή τη συντήρηση των οχημάτων εργασίας, όπως επίσης δεν προβλέπει τίποτα για τα μέτρα προστασίας που φυσιολογικά προβλέπονται στις εθνικές συλλογικές συμβάσεις: παροχή και ανανέωσης της άδειας παραμονής [για τους μετανάστες εργαζόμενους], δικαιώματα αδειών για διακοπές, επιδόματα αδειών για λόγους ασθενείας, άδειες μετά αποδοχών, αποζημιώσεις λόγω απόλυσης, επιδόματα ανεργίας κλπ. Τελικά, το σύστημα του ranking, με το οποίο οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες ακόμα και σε περίπτωση ασθενείας ή ατυχήματος εξαναγκάζονται να δουλέψουν έτσι ώστε να μην αποκλειστούν από την κράτηση θέσης στις βάρδιες, δεν περιορίζεται ούτε στο ελάχιστο.

Ο νόμος έδινε στις πλατφόρμες το χρονικό διάστημα ενός έτους για να αναδιοργανωθούν, και τέθηκε σε ισχύ μονάχα από το Νοέμβρη του 2020 κι έπειτα. Εν τω μεταξύ, η πτώση των αμοιβών ανά παράδοση παραγγελίας, η κατάργηση της εγγυημένης ελάχιστης αμοιβής, οι παράτυπες προσλήψεις και η απουσία εξοπλισμού ασφαλείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είχαν επιφέρει μια γενικευμένη επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και ζωής για τους διανομείς.

Ενάμισι μήνα πριν τεθεί σε εφαρμογή ο νέος νόμος, στις 15 Σεπτέμβρη 2020 η κλαδική εργοδοτική ένωση των πλατφορμών Assodelivery υπογράφει μια συμφωνία με το δεξιό συνδικάτο UGL Rider. Το συγκεκριμένο [κλαδικό] συνδικάτο δημιουργείται αρχικά στα γραφεία της Glovo με την υπογραφή ANAR [Εθνική Αυτόνομη Ένωση Διανομέων], ένα συνδικάτο φάντασμα φτιαγμένο από την ίδια την εργοδοσία. Η νέα σύμβαση ορίζει τους διανομείς ως μη μισθωτούς εργαζόμενους, αποκλείοντας κάθε μορφή προστασίας που προβλέπεται για την εξαρτημένη εργασία, και διατηρεί σε ισχύ -εκ των πραγμάτων- την αμοιβή με το κομμάτι. Πράγματι, σύμφωνα με τη σύμβαση η ωρομίσθια αμοιβή  ορίζεται -βάσει του χρόνου εργασίας που υπολογίζονται από την ίδια την πλατφόρμα- ανά παραγγελία, με κριτήριο τα δέκα ευρώ μεικτά. Αυτό σημαίνει πως μια παραγγελία η οποία -σύμφωνα με την εταιρία- πρέπει να παραδοθεί μέσα σε είκοσι λεπτά, θα πληρωθεί 3,30 ευρώ μεικτά, λιγότερα και από όσα πληρωνόταν πριν από αυτή τη συμφωνία. Δυο βδομάδες αργότερα, η Deliveroo ενημερώνει μέσω  mails τους εργαζόμενους της για τα “πλεονεκτήματα” που προφέρει η νέα κλαδική σύμβαση, εισάγοντας μια περαιτέρω καινοτομία, το “free login”: ο καθένας θα μπορεί να συνδεθεί στην εφαρμογή κατά τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς να υπάρχει πλέον κανένα σύστημα βαρδιών, δημιουργώντας έτσι ένα πλεόνασμα μη αμοιβόμενης εργασίας. Ήδη στο παρελθόν, η Glovo και η Foodora είχαν παραδεχτεί ότι κρατούσαν στους δρόμους 20% περισσότερους διανομείς απ’ όσους χρειάζονταν. Με αυτήν την κίνηση, η Deliveroo οδηγούσε αυτό το σύστημα μέχρι τις έσχατες συνέπειες του, αφαιρώντας οριστικά από τους εργαζόμενους οποιαδήποτε βεβαιότητα για τη δυνατότητα τους να είναι πραγματικά αμοιβόμενοι για όσο χρόνο σπαταλάνε στο δρόμο.

Η αυτοοργανωμένη ομάδα διανομέων στο Τορίνο ήταν η πρώτη που κατέβασε στο δρόμο μια απάντηση ενάντια σε αυτή τη συλλογική ψευτοσύμβαση – κουρελόχαρτο που υπόγραφτηκε από τις πλατφόρμες και τo συνδικάτο UGL. Πρόκειται για ψευτοσύμβαση αφού το συγκεκριμένο συνδικάτο δεν διάθετει τα ελάχιστα προβλεπόμενα περί της “αντιπροσωπευτικότητας”. Στις 25 Σεπτέμβρη 2020 στο Τορίνο γίνεται απεργία. Οι διανομείς διασχίζουν την πόλη με τα ποδήλατα τους, μπλοκάρουν τα εστιατόρια με τον μεγαλύτερο όγκο παραγγελιών και επιβάλουν τη διακοπή της υπηρεσίας διανομών,  διεκδικώντας την αναγνώριση της σχέσης εξαρτημένης εργασίας. Οι πλατφόρμες, όπως πάντοτε, προσπαθούν να πριμοδοτήσουν την απεργοσπασία και εισάγουν μπόνους ανά παραγγελία. Στις 8 Οκτώβρη γίνεται απεργία και στην Μπολόνια, στις 16 Οκτώβρη και πάλι στο Τορίνο, με μπλόκα στα καταστήματα, και την επομένη και πάλι στην Μπολόνια. Αυτές οι μέρες αγώνα θα συνεισφέρουν ώστε να αναζωπυρωθεί η μαχητικότητα των συναδέλφων και των συναδελφισσών στην υπόλοιπη χώρα και θα προετοιμάσουν το έδαφος για την πανεθνική απεργία στις 30 Οκτώβρη, όπου συμμετείχαν οι αυτοοργανωμένες ομάδες του Τορίνου, της Μπολόνιας, της Ρώμης και της Πίζας (όπου και ήταν η πρώτη απεργία για τους διανομείς της πόλης). Στις 5 Νοέμβρη είναι η σειρά του Μιλάνου. Οι διανομείς θα απεργήσουν για πάνω από τέσσερις ώρες και θα αναγκάσουν τα Mc Donalds και άλλα μαγαζιά να κλείσουν. Πολλοί συνάδελφοι που συναντήθηκαν στους δρόμους αποφασίζουν να σχηματίσουν ποδηλατοπορεία και να σταματήσουν τις διανομές. Μπροστά στο απεργιακό κύμα, οι πλατφόρμες αρχίζουν να επαναδιαπραγματεύονται τον υπολογισμό των αμοιβών, εισάγοντας μπόνους ανά παραγγελία. Την επόμενη μέρα ο αγώνας στο Μιλάνο θα συνεχιστεί. Η πορεία περνάει για μια επίσκεψη από τα γραφεία της Uber, τα οποία και θα υποστούν φθορές. Η UberEats, η οποία είχε μειώσει πρόσφατα τις αμοιβές, θα φροντίσει λίγες μέρες αργότερα να επαναφέρει τις προηγούμενες αμοιβές. Τα μπλόκα και οι αυθόρμητες απεργιακές φρουρές έξω από μαγαζιά εξαπλώνονται ταυτόχρονα σε διάφορα σημεία της πόλης. Καραμπινιέροι και αστυνομικοί με πολιτικά τρέχουν αλαφιασμένοι για να επιτρέψουν στα μαγαζιά να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες των πλατφορμών. Οι παραγγελίες που παρελήφθησαν από απεργούς διανομείς μοιράστηκαν στους άστεγους που συναντούσαν στους δρόμους. Οι διανομείς κινητοποιούνται και πάλι στο Τορίνο, μπλοκάροντας εστιατόρια και ερχόμενοι σε αντιπαράθεση με την αστυνομία, η οποία θα επιτεθεί με τα γκλοπ μπροστά από τα Mc Donalds, για να αποκαταστήσει τη λειτουργία των πλατφορμών. Το κύμα αυτών των κινητοποιήσεων ολοκληρώνεται στις 7 Νοέμβρη, με τις απεργίες σε Τορίνο και Μπολόνια.

Η σύγκρουση γύρω από τη σύμβαση του συνδικάτου UGL

Σε γενικές γραμμές, αυτές οι κινητοποιήσεις δεν κατάφεραν να έχουν απτά αποτελέσματα ούτε στις υλικές συνθήκες εργασίας, αλλά ούτε και σχετικά με τη βασική διεκδίκηση που είχε εκφραστεί κατά τη διάρκεια αυτών των αγώνων: την κατάργηση της σύμβασης του συνδικάτου UGL. Παρ’ όλα αυτά, σε μερικές περιπτώσεις, κατάφεραν μια ικανοποιητική αριθμητική συμμετοχή και κυρίως έναν αξιοθαύμαστο πρωταγωνιστισμό και μια συγκρουσιακή τάση από πλευράς πολλών εργαζομένων, κυρίως μεταναστών, που για πρώτη φορά ενώνονταν μέσα από τον αγώνα τους. Κατά τη διάρκεια των πιο τεταμένων ημερών στο Μιλάνο και το Τορίνο, οι δράσεις και οι πρακτικές που τέθηκαν σε κίνηση (συχνά παράνομες: από τις [μη αδειοδοτημένες] άγριες πορείες, την απαλλοτρίωση και τη διανομή εμπορευμάτων μέχρι τα μπλόκα στους απεργοσπάστες και τις επιθέσεις σε έδρες εταιριών) γίνανε αντιληπτές ως πρακτικές αποδεκτές από σημαντική μερίδα των απεργών, καταγράφοντας ένα θετικό προηγούμενο σ’ έναν κλάδο που -μέχρι τότε- δεν είχε καταφέρει, παρά μόνο σε σποραδικές και εξαιρετικές περιπτώσεις, να εκφράσει έστω κι ένα κομμάτι από την δύναμη που διαθέτει. Με αυτήν την έννοια, οι κινητοποιήσεις είχαν κάποιους έμμεσους αντίκτυπους: από τη μια πλευρά ανέδειξαν -ενώπιον της κοινής γνώμης και στο εσωτερικό της Τάξης- το πρόβλημα της εξαθλίωσης που επιφέρει η συνθήκη του “αυτοαπασχολούμενου”, και από την άλλη συνεισέφεραν στη ριζοσπαστκοποίηση και την ανασύνθεση μερικών κομματιών του κλάδου, τα οποία μέχρι τότε είχαν παραμείνει ανοργάνωτα. Ταυτόχρονα όμως,  οι εταιρίες κατάφεραν με σχετική επιτυχία να φτιάξουν μια ομάδα εργαζομένων υπέρ της αυτοαπασχόλησης, στην οποία συμμετέχουν λευκοί άντρες μικρομεσαίας ταξικής προέλευσης (πρώην έμποροι και ελεύθεροι επαγγελματιες που φτωχοποιήθηκαν μετατρεπόμενοι σε νεολαίους επισφαλείς [precari]), κυρίως στην κεντρική και τη βόρεια Ιταλία και υπό την επιρροή των διάφορων δεξιών [πολιτικών κομμάτων, οργανώσεων κλπ],  οι οποίοι και ανέλαβαν έναν ενεργό ρόλο στην απεργοσπασία κατά τη διάρκεια των απεργιών.

Ακόμα και μέσα στο ίδιο το μέτωπο ενάντια στην συμφωνία του συνδικάτου UGL, κατά τη διάρκεια του αγώνα καθιερώθηκαν μερικές από τις εσωτερικές διασπάσεις που ήταν παρούσες από καιρό. Η σημαντικότερη από αυτές είναι αυτή που διαχωρίζει το πανεθνικό δίκτυο RiderXiDiritti [Διανομείς για τα Δικαιώματα] από τις άλλες αυτοοργανωμένες ομάδες (κυρίως στο Μιλάνο και το Τορίνο). Το συγκεκριμένο είναι ένα δίκτυο που δραστηριοποιείται σε όλη τη Χώρα, το οποίο χρησιμοποιεί ως βασική τακτική του το διάλογο και τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς. Καπηλευόμενο αρχικά μερικά από τα προτάγματα και τις μορφές κινητοποίησης των ανταγωνιστικών κινημάτων, έπειτα φρενάρει τη δυνατότητα συγκρουσιακών αγωνιστικών πρακτικών. Ο ρόλος του, μέσα στα σωθικά των αγώνων των διανομέων, υπήρξε εξ’ αρχής εκείνος της νάρκωσης των πιο ριζοσπαστικών ωθήσεων για αυτοοργάνωση που προέρχονταν μέσα από το ίδιο τον κλάδο, και ειδώθηκε από την πλευρά των    ομαδαρχών [στα ιταλικά capetti, γνωστοί στα δικά μας μέρη ως captains…] των διάφορων ομάδων που εμπλέκονται με αυτό το δίκτυο, ως το μέσο για να φτιάξουν βιογραφικό “αριστερού ακτιβιστή”, με το οποίο έπειτα να εξαγοράσουν μια μόνιμη θέση εργασίας στη συνδικαλιστική συνομοσπονδία ή το κόμμα. Για παράδειγμα, στο Μιλάνο μέσα στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων ενάντια στη συμφωνία του UGL, ο συγκεκριμένος σχηματισμός αποπειράθηκε να συγκεντρώσει τις δυνάμεις και τις διαμαρτυρίες σε μια ειρηνική συγκέντρωση σε μια πλατεία, εν αναμονή της καλοκάγαθης απάντησης των θεσμών. Πολλοί εργαζόμενοι που κατέβηκαν στη συγκέντρωση επέλεξαν να ξεπεράσουν τα όρια της διαμαρτυρίας και να πραγματώσουν μια άγρια απεργία που κράτησε τρεις μέρες, με μπλόκα έξω από μαγαζιά σε διάφορα σημεία του Μιλάνου και επιθέσεις στα γραφεία της UberEats, η οποία προηγουμένως είχε ανακοινώσει τη μείωση των αμοιβών ανά παραγγελία και λίγες μέρες μετά την απεργία επαναφέρε τις προηγούμενες αμοιβές. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα η ομάδα του Μιλάνου που συμμετέχει στο δίκτυο RiderXiDiritti εξοστρακίστηκε εντελώς ενώ αντίθετα σε άλλες πόλεις το συγκεκριμένο δίκτυο εξακολουθεί να διατηρεί την παγιωμένη ηγεμονία του σε σχέση με την οργάνωση των εργαζομένων του κλάδου.

Ένας άλλος διασπαστικός παράγοντας στα σωθικά της Τάξης υπήρξε εκείνος των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών. Έχοντας απουσιάσει εντελώς μέχρι εκείνη τη στιγμή από τους αγώνες, μη βρίσκοντας ενδιαφέρον ούτε να εγγράψουν νέα μέλη ούτε και να υπερασπιστούν αυτούς τους αγώνες, προσπάθησαν να πλασαριστούν, αν και κάπως διστακτικά, μέσα στη νέα διαμορφωμένη κατάσταση των διαπραγματεύσεων και της τεράστιας μιντιακής κάλυψης αυτών των γεγονότων. Αποπειράθηκαν να κάνουν εισοδισμό, χρησιμοποιώντας τα στηρίγματα και την επιρροή που διαθέτουν στο εσωτερικό των θεσμών και των δικαστηρίων, στιγματίζοντας τις υπερβολές των αυτοοργανωμένων διαμαρτυριών, αν και ως τώρα -μέσα σε αυτούς τους αγώνες- εξακολουθούν να έχουν ανύπαρκτο ή -αν μη τι άλλο- περιορισμένο ρόλο.

Η πιλοτική σύμβαση της JustEat και οι κινητοποιήσεις της 26ης Μάρτη

Αμέσως μετά τους αγώνες που δόθηκαν στις αρχές του Νοέμβρη, η πλατφόρμα JustEat αποχώρησε από την Assodelivery, σε μια απόπειρα να φτιασιδώσει την εικόνα της και να παρουσιαστεί ως η “ηθική” πλατφόρμα, διασπώντας το μέτωπο των πλατφορμών και δηλώνοντας ότι θα προσλάμβανε τους διανομείς της με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας. Οι λεπτομέρειες αυτής της νέας σύμβασης έρχονται στο φως το Μάρτη του 2021 όταν η εταιρία υπέγραψε μια συμφωνία με τις συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες, η οποία εκτός ότι διαφέρει πολύ από την εθνική συλλογική σύμβαση των συναφών κλάδων (Logistics και μεταφορές εμπορευμάτων), σε καμία περίπτωση δεν επιφέρει κάποια βελτίωση των συνθηκών εργασίας των διανομέων.

Οι συνάδελφοι από το Μιλάνο επισήμαναν μια σειρά κρίσιμων σημείων.

1. Μερικές βασικές εργασιακές ρήτρες, όπως ο τρόπος υπολογισμού των υπερωριών, ο ορισμός των αργιών και του νυχτερινού ωραρίου εναπόκεινται σ’ έναν εταιρικό κανονισμό, ο οποίος μπορεί να μετατραπεί μονάχα από την ίδια την JustEat, χωρίς καμία λογοδοσία.

2. Προβλέπονται 26 ημέρες πρόβας, κατά τη διάρκεια των οποίων η εταιρία μπορεί να αφήσει εκτός βάρδια -χωρίς καμία αιτιολογία- τον εργαζόμενο.

3. Οι συμβάσεις είναι αποκλειστικά για 10, 20 και 30 ώρες ανά εβδομάδα.

4. Η Κυριακή δεν θεωρείται αργία.

5. Το ωρομίσθιο ορίζεται μονάχα στα 7,50 ευρώ μεικτά.

6. Οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουν υπερωρίες, χωρίς να προβλέπεται η δυνατότητα άρνησης.

7. Η σύμβαση επιτίθεται ξεκάθαρα στο δικαίωμα στην απεργία αλλά και στην κριτική προς την εργοδοσία.

8. Όσον αφορά τον εξοπλισμό εργασίας που χορηγείται από την εταιρία, αν ο διανομέας δεν είναι σε θέση να αποδείξει ότι για τη φθορά ή την απώλεια τού δεν ευθύνεται ο ίδιος, είναι υποχρεωμένος να αποζημιώσει την εταιρία που μπορεί να κάνει κράτηση μέσω των αποδοχών που αντιστοιχούν στον διανομέα. Αυτό σημαίνει ότι αν ένας διανομέας πέσει με το ποδήλατο και σκίσει το μπουφάν του, η JustEat μπορεί να του κρατήσει 30 ευρώ από το μισθό.

Στις 26 Μάρτη οργανώνεται μια ημέρα κινητοποιήσεων σε εθνικό επίπεδο ενάντια στη νέα σύμβαση. Στο Μιλάνο, οι αυτοοργανωμένες ομάδες διανομέων απεργούν και διασχίζουν με ποδηλατοδρομία τους δρόμους της πόλης με σύνθημα “ούτε ψεύτικη αυτονομία, ούτε εξαρτημένη εργασία πείνας”, αμφισβητώντας ταυτόχρονα τόσο τη συμφωνία Assodelivery-UGL όσο και την πιλοτική σύμβαση της JustEat που πίσω από τη βιτρίνα της εξαρτημένης εργασίας εισάγει νέες συνθήκες εκμετάλλευσης. Απέναντι τους παρατάχτηκαν πολυάριθμες αστυνομικές δυνάμεις καταστολής πλήθους που -σε διάφορες στιγμές- προσπάθησαν να περικυκλώσουν τους ποδηλάτες διανομείς, έτσι ώστε να σπείρουν το φόβο και να μπλοκάρουν την πορεία. Απεργίες, συγκεντρώσεις και άλλες δράσεις καταγράφονται για πρώτη φορά σε διάφορες ιταλικές πόλεις, μεταξύ άλλων σε Μπολζάνο, Τεργέστη, Ρέτζιο Εμίλια, Κάρπι, Μεσσίνα, Μπρίντιζι, Πεσκάρα, Παβία, Σαλέρνο, Καζέρτα, καθώς και σε Γένοβα, Μόντενα, Ρώμη, Τορίνο και Μπολόνια.

Παρά την ευρεία διάχυση της διαμαρτυρίας, η ημέρα της 26ης Μάρτη συνολικά δεν κατάφερε παρ’ όλα αυτά να εκφράσει παρά μόνο μια συμβολική ισχύ και μια μιντιακή ανάδειξη. Στο Τορίνο και το Μιλάνο, οι πιο συγκρουσιακές δράσεις και οι απόπειρες εντονότερης παρέμβασης στην απεργία με φρουρές και μπλόκα στις εισόδους των μαγαζιών αποτράπηκαν με αυτήν την παράταξη πολυάριθμων αστυνομικών δυνάμεων καταστολής πλήθους, ενώ αλλού οι πρωτοβουλίες θα περιοριστούν σε στατικές συγκεντρώσεις σε πλατείες, σε κάποιες περιπτώσεις συνδιοργανωμένες ή με την ανεμπόδιστη παρουσία των οργανώσεων των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών.

Η δίκη κατά της UberEats

Στις 15 του περασμένου Οκτώβρη ολοκληρώθηκε η δικαστική διαδικασία κατά της εταιρίας UberEats και της ενδιάμεσης Flash Road City, που κινήθηκε από 44 πρώην διανομείς που παραστάθηκαν ως πολιτικοί ενάγοντες για να καταγγείλουν τις συνθήκες σκλαβιάς, υπό τις οποίες ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν. Η ενδιάμεση εταιρία Flash Road City, εκμεταλλευόμενη την ευάλωτη θέση των μεταναστών (όλοι οι εργαζόμενοι και στις δυο εταιρίες από το 2018 ως το 2020 ήταν μετανάστες κυρίως αφρικανικής (αλλά όχι μόνο) καταγωγής, προερχόμενοι από χώρες όπως το Μάλι, τη Νιγηρία, την Ακτή Ελεφαντοστού, την Γκάμπια, τη Γουινέα, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές), είχε εξαναγκάσει τους διανομείς να δουλεύουν για 3,50 ευρώ ανά παραγγελία, χωρίς καμία πρόβλεψη για τις καιρικές συνθήκες ή τις αποστάσεις παράδοσης των παραγγελιών και χωρίς κανένα δικαίωμα. Στους διανομείς απαγορεύονταν να διαμαρτύρονται για τις συνθήκες εκμετάλλευσης και όταν το έκαναν οι προϊστάμενοι της εταιρίας τούς απειλούσαν με αποκλεισμό από την εφαρμογή, τούς έκλεβαν τα φιλοδωρήματα (η UberEats παρακράτησε με αυτό τον τρόπο πάνω από 20.000 ευρώ φιλοδωρημάτων), συχνά πληρώνονταν τα μισά από τα προβλεπόμενα και αυτά με καθυστέρηση. Επιπλέον, στους εργαζόμενους είχε χορηγηθεί ένα έγγραφο, το οποίο υποτίθεται ότι θα ήταν έγκυρο για τη χορήγηση της ανανέωσης της άδειας παραμονής, αλλά δεν είχε καμία ισχύ από νομικής άποψης. Πολλοί ήταν εκείνοι που έχασαν έτσι το δικαίωμα ανανέωσης της άδειας παραμονής τους και επομένως δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στη δίκη. Μετά από μερικές συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια των οποίων οι δύο εταιρίες έριχναν την ευθύνη η μια στην άλλη, ο μάνατζερ της Flash Road City Τζουζέπε Μολτίνι καταδικάστηκε σε τρία χρόνια και οκτώ μήνες για εκμετάλλευση και παράνομη υπενοικίαση εργαζομένων ενώ για τους διανομείς ορίστηκε η απόδοση μιας συνολικής αποζημίωσης 440.000 ευρώ, δηλαδή 10.000 στον καθένα. Ο ίδιος δικαστής που ανακοίνωσε αυτήν την απόφαση είχε παραπέμψει σε δίκη, στις 5 του περασμένου Ιούλη, την Γκλόρια Μπρεσιάνι, μάνατζερ της Uber που προς το παρόν έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα, κατηγορούμενη επίσης για εκμετάλλευση των διανομέων.

Άλλες διαμάχες: SocialFood, Deliveroo, Glovo

Πρόσφατα προέκυψαν και άλλα πλήγματα για τις πλατφόρμες και ιδιαίτερα για τη συμφωνία της Assodelivery με τo UGL, από πλευράς δικαστηρίων. Τον Απρίλη του 2020 στο Παλέρμο, ένας διανομέας της SocialFood (παλερμιτάνικη πλατφόρμα που απασχολεί περισσότερους από 150 διανομείς) αρνήθηκε να παραδώσει παραγγελία σε όροφο εν μέσω πανδημίας (όταν ακόμα οι εταιρίες δεν χορηγούσαν μέσα ατομικής προστασίας), ενώ επιπλέον είχε αρνηθεί να υπογράψει τη συμφωνία UGL-Assodelivery, γι’ αυτούς τους λόγους είχε τιμωρηθεί με απόλυση και άρνηση πληρωμής δεδουλευμένων. Στις 13/4/21 το δικαστήριο του Παλέρμο αναγνώρισε την εκδικητικότητα της απόλυσης και επέβαλε την επαναπρόσληψη του.

Μια ακόμα πιο άμεση καταδίκη της συμφωνίας UGL-Assodelivery ήρθε στις αρχές Ιούλη, όταν το δικαστήριο της Μπολόνιας, δεχόμενο την προσφυγή της [συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας] CGIL, έκρινε ως παράνομη την εφαρμογή για τους διανομείς από πλευράς της Deliveroo της σύμβασης που είχε υπογραφεί από το UGL, αφού το συγκεκριμένο συνδικάτο στερείται της απαραίτητης διαπραγματευτικής εξουσιοδότησης για υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας (το κριτήριο της “αντιπροσωπευτικότητας” όπως ορίζεται στο νόμο 128), διατάσσοντας την πλατφόρμα να απόσχει της εφαρμογής αυτής της συμφωνίας. Ο κολοσσός της ταχυεστίασης αναγκάστηκε επίσης να πληρώσει τις μισθολογικές διαφορές και να επαναπροσλάβει έναν εργαζόμενο που είχε αρνηθεί να υπογράψει τη νέα σύμβαση και γι’ αυτό το λόγο είχε απολυθεί. Η εταιρία μέχρι στιγμής δήλωσε ότι σκοπεύει να σεβαστεί αυτήν την υποχρέωση της μονάχα στην περιφέρεια της Μπολόνιας. Πιο πρόσφατα, στον απόηχο της απόφασης του δικαστηρίου της Μπολόνιας, η CGIL υποστήριζε ότι προετοιμάζεται για ταξική δράση ώστε να αποτραπεί η εφαρμογή της σύμβασης της UGL σε εθνικό επίπεδο.

Τέλος, τον περασμένο Φλεβάρη, η Εισαγγελία του Μιλάνου ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας που διεξήγαγε σχετικά με την εργασιακή συνθήκη των σχεδόν 60.000 διανομέων που εργάζονται για τις τέσσερις εταιρίες της ταχυεστίασης στην Ιταλία: JustEat, UberEats, Glovo και Deliveroo. Η εισαγγελική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σχέση εργασίας και η οργάνωση των διανομέων στο ιταλικό έδαφος είναι εκείνη μιας σχέση εξαρτημένης εργασίας. Υποβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 733 εκατομμυρίων ευρώ στις εταιρίες (για παραβιάσεις σχετικά με τους κανονισμούς ασφαλείας της εργασίας) και δόθηκε διορία 90 ημερών στις πλατφόρμες για να προσλάβουν με κανονικές συμβάσεις τους σχεδόν 60.000 διανομείς που αποτέλεσαν αντικείμενο αυτής της έρευνας, αν και δεν προβλέπει τίποτα το συγκεκριμένο για το είδος αυτών των συμβάσεων, για τη διάρκεια τους ούτε και για τους όρους εφαρμογής τους. Αν και αυτές οι 90 ημέρες της διορίας έχουν περάσει προ πολλού, μέχρι και σήμερα κανένα μέτρο δεν έχει εφαρμοστεί από τις πλατφόρμες.

Αγώνας για πραγματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας
με πλήρη εργασιακά /μισθολογικά / συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Δικαιώματα σε πληρωμένες άδειες, ασθένεια, νυχτερινή εργασία.

Αποζημίωση για την χρήση / συντήρηση δικύκλου.

Διαφάνεια στα συστήματα αξιολόγησης. 

Οργάνωση σε σωματεία 

Ιταλία: Αγώνες των διανομέων στις εταιρίες πλατφόρμες / Italia: le lotte dei fattorini delle piattaforme – Σ.Β.Ε.Ο.Δ (sveod.gr)