Χρέη και ενοχές

Με εκνευρίζει αφάνταστα η τρομακτική αφέλεια με την οποία οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν το ζήτημα του χρέους. Διαβάζω συνεχώς δηκτικά σχόλια και άρθρα για το ότι «ο τάδε πολιτικός έχει εκατομμύρια ευρώ δάνεια που δεν πληρώνει ενώ ταυτόχρονα έχει τεράστια περιουσία» ή ότι «η τάδε μεγάλη επιχείρηση χρωστάει δις στο κράτος και στις τράπεζες και δεν πληρώνει τίποτα ενώ οι ιδιοκτήτες της έχουν πελώριες προσωπικές περιουσίες». Σχόλια τέτοιου τύπου απλά επιβεβαιώνουν τραγικά τη θεσμική και ψυχολογική βάση της εκμετάλλευσης των φτωχών από τους πλούσιους, και τίποτα παραπάνω.

Βλέπεις, το σύνολο των θεσμικών και οικονομικών κανόνων είναι φτιαγμένοι ακριβώς γι’ αυτό το σκοπό: οι πλούσιοι να παίρνουν τεράστια δάνεια που δεν πληρώνουν και οι φτωχοί να τους χρηματοδοτούν διαρκώς με τα λεφτά τους. Γιατί όταν ένας εργάτης πάρει δάνειο και γι’ αυτό υποθηκεύσει το σπίτι του, ή όταν μια μικρή ατομική επιχείρηση πάρει δάνειο, θα το αποπληρώσει μέχρι κεραίας και με επιτόκια που θα αυξήσουν το ποσό 20-70% (ή ακόμα περισσότερο). Και αν δεν τα καταφέρει να τα πληρώσεις (γιατί π.χ. χάσει τη δουλειά του) θα βγει η περιουσία του σε πλειστηριασμό ακόμα κι αν χρωστάει ένα μικρό κλάσμα του δανείου. Αντίθετα όταν ένας πλούσιος πάρει ένα πελώριο δάνειο αυτό θα το πάρει στο όνομα μιας Α.Ε. τις οποίας τα κέρδη θα τροφοδοτούν την προσωπική του περιουσία, θα τα μεταφέρει σε μια οφσορ στα νησιά Κέιμαν, θα τα κάνει σπίτια, κότερα, αεροπλάνα. Την Α.Ε. που πήρε το δάνειο θα την παρουσιάζει ελλειμματική, θα την φαλιρίσει και μετά θα την «ξαναβαφτίσει» με ένα άλλο όνομα. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, αν ο εν λόγω πλούσιος έχει αρκετή δύναμη, οι τραπεζίτες θα είναι τόσο γαλαντόμοι μαζί του που ούτε καν θα του ζητήσουν τα χρήματα… ποτέ!.

Αυτό δεν γίνεται στην Ελλάδα, γίνεται σε όλο τον πλανήτη: οι πλούσιοι δεν πληρώνουν, οι φτωχοί τους δανείζουν και χρεώνονται. Πολύ απλά και ξεκάθαρα: οι φτωχοί χρηματοδοτούν τους πλούσιους μέσω του ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ. Και όταν οι πλούσιοι έχουν χασούρες, εξ αιτίας π.χ. μια κρίσης υπερ-συσσώρευσης, οι τράπεζες συνεχίζουν να τους δανείζουν (για να μην έχουν χασούρα οι κακόμοιροι) με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν (οι τράπεζες) και το κράτος να έρθει να τις «σώζει»… δηλαδή να τις χρηματοδοτεί με χρήματα που πήρε από τους φτωχούς. Έτσι ακριβώς πάει η ιστορία, αγάπη μου, στο καπιταλισμό και δεν χρειάζεται καμία μεγάλη σοφία δα για να το καταλάβει κανείς. Δεν φταίνε ούτε οι Γερμανοί, ούτε οι Τούρκοι, ούτε ο Σόρρος, ούτε ο Τραμπ, ούτε η Δραχμή ούτε το Ευρώ… Έτσι, είναι ο καπιταλισμός παντού σε όλο τον πλανήτη γη.

Γιατί όμως κανένας δεν το καταλαβαίνει; Είναι όλοι αφελείς και εμείς οι έξυπνοι; Δεν είναι δυστυχώς τόσο απλό. Ας δούμε μια χαρακτηριστική ιστορία. Το 1983 ο Mohammed Yunus σκέφτηκε μια περίφημη ιδέα. Περιδιαβαίνοντας τα χωρία του Μπαγκλαντές διαπίστωσε πως εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν κάτω από συνθήκες απόλυτης ένδειας. Και αυτό παρά το γεγονός πως ήταν, οι περισσότεροι, εργάτες με σημαντικές δεξιότητες. Είδε αγρότες που δεν είχαν καν τα βασικά εργαλεία και έσκαβαν τα χωράφια με τα χέρια, είδε μοδίστρες που δεν είχαν ραπτομηχανές και έραβαν με τα χέρια, είδε καλαθάδες που έκοψαν μπαμπού και έφτιαχναν καλάθια με τα χέρια κ.α.

Έτσι, σκέφτηκε πως αν σε αυτούς τους ανθρώπους κάποιος δάνειζε ένα πολύ μικρό ποσό (για να αγοράσουν εργαλεία) θα μπορούσαν πολύ σύντομα να βελτιώσουν εντυπωσιακά την οικονομική τους ζωή. Το πρόβλημα ήταν πως καμία τράπεζα δεν θα τους δάνειζε ποτέ τίποτα γιατί δεν είχαν τίποτα να υποθηκεύσουν. Έτσι ο Yunus ίδρυσε την «τράπεζα των φτωχών», έναν οργανισμό που έδινε πολύ μικρά δάνεια (π.χ. 20-200 ευρώ) σε αυτούς τους ανθρώπους. Και τους τα έδινε χύμα: χωρίς εγγυήσεις, χωρίς δικηγόρους, χωρίς γραφειοκρατία, με ένα σταθερό επιτόκιο (αρκετά μεγαλύτερο, βέβαια, από τα συνήθη δάνεια). Κανέναν φτωχός δεν θα έχανε τίποτα αν δεν αποπλήρωνε το δάνεια, πέραν της μελλοντικής δυνατότητάς του να ξαναπάρει δάνειο. Ουσιαστικά, δηλαδή, του το χάριζαν.

Τι έγινε λοιπόν; Μαντέψτε. Σε αντίθεση με κάθε τραπεζική λογική τα ποσοστά αποπληρωμής των μικρο-δανείων άγγιξαν το 99% !!! και σε όλη την διάρκεια ζωής της τράπεζας μέχρι και σήμερα, παρά τις οικονομικές κρίσεις, ποτέ δεν έπεσαν κάτω από το 97%!!!. Δηλαδή σχεδόν όλοι οι φτωχοί πλήρωσαν το δάνειό τους. Ο Yunus έγινε βαθύπλουτος, η τράπεζα κέρδισε το βραβείο νόμπελ οικονομίας το 2006, και εξακολουθεί έως σήμερα να λειτουργεί πάνω κάτω με τον ίδιο τρόπο.

Σε τι βασίστηκε όλος αυτό ο θρίαμβος της τράπεζας; Μα στην εύστοχη παρατήρηση του Yunus πως όσο φτωχότεροι είναι οι άνθρωποι, όσο πιο μακριά βρίσκεται η ζωή τους από το χρήμα, τόσο μεγαλύτερη ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ πίστη έχουν στην αξία του, και άρα, τόσο μεγαλύτερη ΕΝΟΧΗ τους διακατέχει απέναντι στο προσωπικό τους χρέος. Θα ήταν βαρετό να σας κουράσω με δεκάδες παραδείγματα από την παγκόσμια λογοτεχνία που η εσωτερικευμένη ενοχή του οικονομικού χρέους γίνεται ο οδηγός κάθε ηθικής πράξης του (φτωχού και τίμιου) ήρωα που κάνει τα πάντα για να πληρώσει το χρέος του και βυθίζεται σε τεράστιες ενοχές αν δεν τα καταφέρει. Θα παρατηρείτε βέβαια πως ουδέποτε στην λογοτεχνία κάποιος πλούσιος (βασιλιάς, αριστοκράτης ή βιομήχανος) δεν έχει παρόμοιες ενοχές… Κάτι τέτοιο θα ήταν αντιστροφή της τάξης του κόσμου.

Γιατί ο κόσμος που ζούμε, ο κόσμος της διαρκούς εκμετάλλευσης, δε βασίζεται μόνο στην βία του Νόμου και στο φόβο του χωροφύλακα, αλλά ΚΥΡΙΩΣ, στην αντίληψη πως ο πλούσιος έχει ΔΙΚΑΙΩΜΑ να κλέβει απ’ τον φτωχό και ο φτωχός να το αποδέχεται αυτό… γιατί είναι για το καλό του!

Εκνευρίζομαι λοιπόν με τα δήθεν αριστερά σχόλια και τα άρθρα που διαβάζω αυτές τις μέρες με αφορμή το Πόθεν Έσχες τον πολιτικών που κατακρίνουν τον Μητσοτάκη, τον Άδωνι, την ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, την τάδε ή την δείνα επιχείρηση που δεν πληρώνει τα δάνειά της, λες και θα ιδρώσει ποτέ το αυτί τους. Το ερώτημα, αγάπη μου, δεν είναι γιατί δεν πληρώνουν αυτοί τα δάνειά τους αλλά γιατί εσύ συνεχίζεις να θεωρείς ΗΘΙΚΟ και τίμιο να πληρώνουμε εμείς τα χρέη μας; Γιατί συνεχίζεις να μην κατανοήσεις, ή να μην θέλεις να κατανοήσεις, πως για να σταματήσει η μεγαλύτερη κοινωνική ληστεία από καταβολής κόσμου, να σταματήσουν οι φτωχοί να γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι, πρέπει οι πρώτοι να πάψουν να πιστεύουν στην ενοχή του χρέους ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΟΧΕΣ ΤΟΥΣ ΩΣ (δήθεν) ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟΥΣ ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ!

Η άρνηση κάθε χρέους και η απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση της αμύθητης περιουσίας των πλουσίων είναι η μόνη (λογική) λύση απέναντι στο διαρκές έγκλημα που λέγετε καπιταλισμός.

Και για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε απλώς μια γενναία μαζική απενεργοποίηση…