Με αφορμή τη δίκη των συλληφθέντων από την εκκένωση της κατάληψης Villa Amalias που θα ξεκινήσει στις 18/12/2014, παραθέτουμε ένα κείμενο από το 2ο τεύχος του περιοδικού Carex Flacca της κατάληψης Σινιάλο για την ισοπέδωση του κτιρίου της Villa Amalias τα τέλη Σεπτέμβρη από τον Δήμο Αθηναίων.
Αυτοί είμαστε. Εμείς και οι χιλιάδες διαδηλωτές, αγωνιστές, καταληψίες, απεργοί, μαχητές των δρόμων. Είμαστε οι άστεγοι και οι ανέστιοι, οι πανκ και οι αλήτες, οι χορτοφάγοι και οι φεμινίστριες, οι ξενύχτηδες και οι εργάτες, οι πένητες και οι αδικημένοι, τα θύματα του ρατσισμού και οι εκδικητές του άδικου.
Κατάληψη Villa Amalias, 20 Δεκέμβρη 2012
Ήδη από τον 15ο αιώνα, ο Μακιαβέλι υποστήριζε ότι ο Άρχοντας που κατακτά έναν τόπο συνηθισμένο να ζει ελεύθερα πρέπει άμεσα να τον καταστρέφει, ειδάλλως κινδυνεύει να καταστραφεί απ’ αυτόν. Γιατί όσο παραμένει ανέπαφος αυτός ο τόπος, θα διατηρεί πάντα ζωντανή την ιστορική μνήμη της ελευθερίας και θα αποτελεί μια μόνιμη εστία μελλοντικών εξεγέρσεων και ταραχών.
Στην περίπτωση της Βίλας Αμαλίας, οι άνθρωποι του Κράτους ακολούθησαν πιστά αυτή τη συμβουλή. Στα τέλη του Σεπτέμβρη, το εκκενωμένο κτίριο της κατάληψης ισοπεδώθηκε από το Δήμο και τους εργολάβους αφήνοντας όρθιο μονάχα το εξωτερικό του περίβλημα. Οι ενδοιασμοί που διατυπώθηκαν από κάποιους αρχιτέκτονες και αρθρογράφους για την “καταστροφή κάθε λειτουργικού και διακοσμητικού στοιχείου στο εσωτερικό του οικήματος” καλύφθηκαν γρήγορα από τα διθυραμβικά σχόλια των μέσων μαζικής ενημέρωσης, τα οποία έσπευσαν να πανηγυρίσουν για την “αποκατάσταση” (!) του κτιρίου από τον “προοδευτικό” δήμαρχο Καμίνη. Αλλά η υπόθεση της Βίλας Αμαλίας έχει μια σημασία που υπερβαίνει κατά πολύ τα τεχνικά ή αισθητικά ζητήματα που προκύπτουν από την απώλεια ενός διατηρητέου νεοκλασικού κτίσματος με αρχιτεκτονική αξία στο κέντρο της Αθήνας.
Το εκδικητικό γκρέμισμα της Βίλας και οι σκόπιμα προβεβλημένες εικόνες από το συλημένο κουφάρι της συμπυκνώνουν τη στρατηγική ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος που αναδιαμορφώνει τον αστικό χώρο με αποκλειστικό κριτήριο τη μεγιστοποίηση του κέρδους και την επιβολή του κατασταλτικού ελέγχου. Ξεγυμνώνουν το αποκρουστικό πρόσωπο της “ανάπτυξης” και της “ανάπλασης” που οραματίζονται τόσο οι αριστεροί όσο και οι δεξιοί πολιτικοί εκπρόσωποι του κεφαλαίου, καταλήγοντας στην ερείπωση ιστορικών τόπων αγώνα, στην περίφραξη των δημόσιων χώρων και στη λεηλασία του φυσικού περιβάλλοντος. Υπηρετούν την ίδια ακριβώς λογική που διατρέχει την αριστερή δημοτική αρχή του Μπίρμπα στο Αιγάλεω, η οποία – έχοντας διαλέξει για τον εαυτό της το άκρως αποκαλυπτικό όνομα “Ανάπλαση” – αδημονεί σήμερα να καρπωθεί τα κονδύλια του εσπα για να τσιμεντοποιήσει τον δημόσιο χώρο του Πατινάζ μέσα στο άλσος του Μπαρουτάδικου.
Πέρα από αυτές τις πρόδηλες οικονομικές σκοπιμότητες, η εξαφάνιση της Βίλας Αμαλίας από το χάρτη αποτελεί μια πρόσθετη ψηφίδα στην αντιεξεγερτική επιχείρηση που διεξάγεται αδιάλειπτα από το ελληνικό κράτος μετά το Δεκέμβρη του 2008 και αποσκοπεί στην αποτροπή μιας νέας κοινωνικής εξέγερσης, η οποία επικρέμαται ως συνεχής απειλή για την κυρίαρχη τάξη κάτω από τις σημερινές συνθήκες της εξαθλίωσης και της ανέχειας. Είναι αναπόσπαστο μέρος ενός σχεδίου προληπτικής καταστολής, το οποίο απαιτεί να ξεριζωθεί από το έδαφος κάθε κοινότητα αγώνα που θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά για την επέκταση των ενδεχόμενων ταραχών στον ιστό της μητρόπολης.
Γιατί η Βίλα Αμαλίας υπήρξε ακριβώς αυτό: μια αυτοοργανωμένη κοινότητα αγώνα που συγκροτήθηκε στην πολυεθνική γειτονιά της Βικτώριας και αντιστάθηκε με συνέπεια και αποτελεσματικότητα στη διάχυση του ρατσιστικού δηλητηρίου, στην κυριαρχία των εμπορευματικών σχέσεων και στις προσταγές της κρατικής εξουσίας. Η κατεδάφισή της αποτυπώνει με τον πιο ωμό τρόπο την πρόθεση του θεάματος να οργανώσει τη λήθη των βιωμένων στιγμών ελευθερίας και να εξαλείψει την ιστορική γνώση των κοινωνικών αγώνων που συγκροτήθηκαν γύρω από την κατάληψη.
Απέναντι σε αυτή την επιδίωξη της κυριαρχίας να δημιουργήσει έναν κόσμο δίχως μνήμη, κρατάμε το πρόσωπό μας στραμμένο προς το παρελθόν – όπως σημείωνε ο Μπένγιαμιν περιγράφοντας τον Angelus Novus του Κλέε – καθώς η θύελλα της ιστορίας συνεχίζει να μας ωθεί ασταμάτητα προς το μέλλον. Είμαστε εμείς που φυλάσσουμε προσεκτικά το ταξικό μας μίσος και διερευνάμε σε κάθε στιγμή του παρόντος τη δυνατότητα μιας αποφασιστικής ρήξης με την αλλοτριωμένη κοινωνία. Είμαστε εμείς που θα στήσουμε ξανά όρθια – εκεί ή αλλού – τα ερείπια που αφήνει πίσω της η εκδικητική μανία της εξουσίας. Αυτοί είμαστε.
[ο πίνακας Angelus Novus του Πάουλ Κλέε (1920)]
